Những sai lầm nên tránh khi bày mâm ngũ quả trong ngày Tết

Mâm ngũ quả là một trong những thứ không thể thiếu trên bàn thờ của mỗi gia đình Việt trong Tết nguyên đán. Bên cạnh việc thể hiện sự thành kính với tổ tiên, mâm ngũ quả như cầu mong cho một năm mới sung túc, hạnh phúc. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ ý nghĩa hay cách lựa chọn các loại quả đúng với phong tục Việt Nam. Dưới đây là những sai lầm cần tránh khi bày trí mâm ngũ quả để có một năm mới bình an, thịnh vượng.

Không hiểu ý nghĩa các loại quả

Mỗi miền sẽ có quan niệm khác nhau về các loại quả bày biện trên bàn thờ trong dịp Tết. Ở miền Bắc, mâm ngũ quả cần có đủ các màu đen, đỏ, xanh, trắng, vàng tượng trưng cho Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Trong mâm thì không được thiếu nải chuối và phải sử dụng chuối xanh. Màu xanh này được coi là Hành Mộc. Với hình dáng như bàn tay, nải chuối luôn được đặt dưới cùng để nâng đỡ, ôm lấy những loại quả khác.

Mâm ngũ quả ngày Tết
Mâm ngũ quả ngày Tết

Giữa nải chuối, người ta thường đặt một quả bưởi hoặc quả phật thủ màu vàng (tượng trưng cho Hành Thổ) với mong muốn cầu phúc lộc, an khang cho gia đình. Trên mâm ngũ quả, những quả có màu đỏ, chẳng hạn như dưa hấu, táo đỏ, lựu, thanh long… tượng trưng cho Hành Hỏa với ý nghĩa đem lại may mắn, phát tài phát lộc. Còn những quả có màu trắng, sáng như quả roi, quả đào… tượng trưng cho Hành Kim mang lại sức khỏe, sự giàu sang cho gia chủ.

Mâm ngũ quả ở miền Trung lại khá đơn giản hơn so với miền Bắc, bởi đặc điểm địa lý không phù hợp để trồng trọt nhiều loại quả. Các loại quả thường thấy trên mâm ngũ quả của người miền Trung bao gồm: Chuối, dưa hấu, dứa, sung, cam, quýt, thanh long, mãng cầu… với ý nghĩa mong cầu một năm sung túc, đầy đủ, may mắn, bình an.

Đối với người dân miền Nam, việc chọn lựa các loại quả là rất quan trọng. Các gia đình thường sử dụng các loại quả như: Mãng cầu, dừa, đủ, xoài, sung. Khi đọc lên sẽ nghe giống như câu “cầu vừa đủ xài sung” với mong ước một năm gia đình no đủ, sung túc.

Chọn loại quả có gai, nặng mùi

Mặc dù ngày nay quan điểm của các gia đình đã thoáng hơn, không quá quan trọng từng loại quả trên mâm ngũ quả, nhưng lựa chọn các quả có gai, nặng mùi vẫn là điều kiêng kỵ khi bày mâm. Việc lựa chọn quả có mùi để bày biện trên bàn thờ qua nhiều ngày Tết còn gây ảnh hưởng tới không khí trong nhà, khiến mọi người cảm thấy không thoải mái với mùi hương khi bước vào căn nhà.

Các loại quả có gai, nặng mùi không nên bày trên mâm ngũ quả
Các loại quả có gai, nặng mùi không nên bày trên mâm ngũ quả

Theo quan niệm ông bà xưa, những quả như mít, sầu riêng,… không nên bày biện trên bàn thờ linh thiêng.

Bày bánh kẹo lên mâm ngũ quả

Ngày nay, đời sống của nhiều gia đình có thu nhập cao, ổn định mong muốn một mâm ngũ quả đủ đầy, phong phú và có thể nhiều hơn 5 loại quả. Tuy nhiên, ta cần lưu ý không bày thêm bánh kẹo lên trên, đây là điều kiêng kỵ vì thể hiện sự không tôn kính với tổ tiên, thần linh. Những hộp bánh kẹo có bao bì đẹp mắt có thể đặt bên cạnh mâm ngũ quả chứ không nên đặt xen kẽ các loại quả trên mâm.

Sử dụng quả chín

Trong xuyên suốt những ngày Tết nguyên đán, mâm ngũ quả sẽ được đặt trên bàn thờ tổ tiên. Vào đêm 30 Tết, mọi thứ phải được hoàn tất và bàn thờ đã có đủ những món đồ cần thiết cho việc cúng bái, thắp hương. Vì thế trước đó, các gia đình phải chuẩn bị đầy đủ các loại quả từ ngày 28, 29 Tết. Nếu mua các quả đã chín, chúng có thể bị héo, ủng gây mất thẩm mỹ, kém trang trọng.

Hãy lưu ý chọn những loại quả còn xanh, chưa chín để có một mâm ngũ quả trọn vẹn cho những ngày Tết sắp tới nhé. Đặc biệt, ta phải chọn nải chuối xanh để các quả đủ cứng cáp nâng cỡ các loại quả khác trong mâm.

Bày hoa quả giả

Nhiều người nghĩ rằng sử dụng các loại quả giả sẽ không phải lo tình trạng hoa quả bị hỏng. Tuy nhiên, đây là suy nghĩ sai lầm khi bày mâm ngũ quả. Theo đúng quan niệm của người Việt Nam, việc lựa chọn các loại quả thể hiện tấm lòng chân thành của gia đình muốn dâng lên tổ tiên, thần linh. Sử dụng hoa quả giả để thắp hương được coi là không thành kính, thiếu tôn nghiêm. Đây là điều kiêng kị mọi người cần lưu ý nếu muốn một năm suôn sẻ đến với gia đình mình.

Tránh chọn hoa quả giả để bày mâm ngũ quả
Tránh chọn hoa quả giả để bày mâm ngũ quả

Để hoa quả ướt

Sau khi mua, nhiều người thường rửa qua để hoa quả được sạch sẽ, đẹp đẽ hơn. Nhưng việc để hoa quả đọng nước hay không lau khô hoàn toàn mà đã xếp lên nhau rất dễ gây hiện tượng úng nước, rụng cuống, bị hỏng. Vì thế, hãy lưu ý lau khô các loại quả trước khi bày lên mâm hoặc có thể sử dụng khăn ướt để lau các quả vì như thế sẽ nhanh khô hơn.

Báo VnExpress cập nhật nhanh chóng những thông tin bổ ích về đời sống khác. Mời các độc giả theo dõi!